MALAYZIYA DEMOKRATIK BOSHQARUVIDA AYOLLARNING SIYOSIY FAOLLIGINI TAHLILIY BAHOLASH

Abstract

Ushbu tadqiqot Malayziyada demokratik boshqaruv doirasida ayollarning siyosiy ishtiroki darajasini baholaydi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, 1957-yilda mustaqillikka erishgan Malayziyada ayollar saylovlarda ovoz berish va siyosiy jarayonlarda qatnashish huquqidan faol foydalanib kelmoqda. Konstitutsiyaning 8-moddasi 2-bandi esa gender tengligini kafolatlaydi va ayollarga nisbatan har qanday kamsitish yoki cheklashlarga yo‘l qo‘yilmasligini ta’minlaydi. Shuningdek, 2018 yilgi umumiy saylovlardan keyin Malayziyada ayollar Bosh vazir o‘rinbosari, parlament a’zolari, vazirlar, vazir o‘rinbosarlari va korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha rahbar kabi muhim siyosiy lavozimlarni egallash borasida sezilarli yutuqlarga erishganini ko‘rsatadi. Biroq, ushbu ijobiy o‘zgarishlarga qaramay, Malayziya ayollari hali ham siyosiy manfaatlarini to‘liq ro‘yobga chiqarishda ko‘plab muammolarga duch kelmoqda. Bu muammolar orasida madaniy va diniy e’tiqodlardan kelib chiqadigan patriarxal hukmronlik, oila va turmush o‘rtog‘i tomonidan yetarlicha qo‘llab-quvvatlanmaslik, moliyaviy yordamning yetishmasligi, siyosiy tayyorgarlikning kamligi va siyosiy partiyalarning ayollarni chetga surishi kabi omillar mavjud. Bu salbiy holatlar ayollarning siyosiy faolligiga to‘sqinlik qilib, liberal demokratik nazariya tamoyillariga zid keladi. Ushbu tadqiqot siyosiy yetakchilar, ayollar va olimlar uchun foydali bo‘lib, Osiyoning boshqa mamlakatlarida ham ayollarning siyosiy vakilligini chuqur o‘rganish zaruratini ko‘rsatadi.