DERMATOGLIFIKA: TERI TILINI O‘RGANISH
Keywords:
Dermatoglifika, barmoq izlari, kaft naqshlari, triradius, irsiyat, sud-tibbiyot, psixologiya, fol ochish, loop, whorl, archAbstract
Maqola dermatoglifika fanini, ya’ni inson terisidagi barmoq, kaft va tovon naqshlarini o‘rganish sohasini yoritadi. Barmoq uchlaridagi loop, whorl va arch naqshlari, kaftdagi yostiqchalar, burmalar va triradiuslar shaxsning irsiy xususiyatlari, temperament va sog‘liq holatini aniqlashda muhim ahamiyatga ega ekanligi ko‘rsatildi. Sud-tibbiyot, irsiy kasalliklarni tashxislash, psixologik xulq-atvorni o‘rganish va populyatsion tadqiqotlarda dermatoglfikaning qo‘llanilishi misollar bilan bayon etildi. Shuningdek, barmoq va kaft naqshlarining ilmiy asoslari bilan folklor yondashuvlar, jumladan, fol ochish bilan farqlanishi ko‘rsatildi.
References
1. Cummins, H., & Midlo, C. (1961). Fingerprints, Palms and Soles: An Introduction to Dermatoglyphics. New York: Dover Publications.
2. Galton, F. (1892). Finger Prints. London: Macmillan.
3. Penrose, L. S. (1968). Dermatoglyphics: Some Fundamentals and Applications. British Medical Bulletin, 24(1), 22–27.
4. Rao, S. R., & Thirumala-Devi, K. (2015). Dermatoglyphics: A Tool for Prediction of Congenital Disorders. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 9(5), ZE01–ZE04.
5. Berry, A., & Berry, R. J. (1967). Patterns of Human Fingerprints and Their Significance in Genetics. London: HMSO.
6. Loesch, D. Z. (2000). Dermatoglyphics in Medical Genetics: From Patau Syndrome to Down Syndrome. American Journal of Medical Genetics, 92(4), 207–214.
7. Schaumann, B., & Alter, M. (1976). Dermatoglyphics in Medical Disorders. Springer-Verlag: Berlin.
8. Thai, A. M., et al. (2018). Association of Fingerprint Patterns with Cognitive and Behavioral Traits. International Journal of Psychology and Behavioral Sciences, 8(3), 45–53.
9. Thomas, J. R., & Stansfield, W. D. (2012). Forensic Identification Using Dermatoglyphics. Forensic Science International, 219(1-3), 57–62.
10. Kumar, S., & Bansal, R. (2019). Genetic Basis of Dermatoglyphic Patterns and Their Clinical Applications. Journal of Genetics, 98(4), 67–75.
11. Tibbiy biologiya va genetika asoslari (2021). Toshkent: O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi nashri.