SMA-1 POLIMER IONITI BILAN KOBALT (CO) IONINING O‘ZARO TA’SIRI: GAMESS DASTURIDA KVANT-KIMYOVIY MODELLASHTIRISH

Authors

  • Jumanazarova G Author
  • Qodirova R A Author
  • Abduraxmonova T R Author
  • Gafurova D A Author
  • Shahidova D N Author

Keywords:

SMA-1, polimer ionit, kobalt (Co²⁺), GAMESS, kvant-kimyo, amidoksim, guanidin, modellashtirish

Abstract

Mazkur maqolada SMA-1 polimer ionitining kobalt (II) ioni bilan o‘zaro ta’siri kvant-kimyoviy modellashtirish orqali o‘rganildi. Tadqiqot GAMESS dasturi yordamida DFT usuli asosida, B3LYP funksionali va 6-31G(d) asos to‘plamidan foydalanib olib borildi. Hisoblash natijalari SMA-1 polimerining amidoksim va guanidin guruhlari orqali Co(II) ionini kuchli koordinatsiya qilishini ko‘rsatdi. Optimallashtirilgan geometriya ikki xelat halqa hosil bo‘lishini tasdiqladi. Bog‘lanish energiyasi –55.6 kкal/mol bo‘lib, bu barqaror kompleks hosil bo‘lishini anglatadi. HOMO–LUMO farqi 3.84 eV ni tashkil etdi, bu esa kompleksning elektron barqarorligini ko‘rsatadi. Elektron zichlik taqsimoti va elektrostatik potensial xaritalari ion-polimer o‘zaro ta’sirlarining lokal tabiatini aniqlash imkonini berdi. Natijalar SMA-1 polimerining og‘ir metall ionlarini selektiv ajratish va samarali sorbent sifatida ishlatish imkoniyatlarini kengaytiradi.

References

1. G.Х.Jumanazarova, R.A.Qodirova, T.R.Abduraxmonova SMA-1 polimer ioniti asosida og„ir metall ionlarini aniqlash va ajratish. “Kimyo sanoati va kimyoviy texnologiyaning muammolari va innovatsion yechimlari”mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy anjumani. Navoiy. 23-24-may, 2025-yil. 79-81 bet

2. Р.А.Кодирова, Г.Х.Жуманазарова, T.Р.Абдурахмонова . Определение ионов тяжелых металлов с помощью ионита, полученного на основе нитронного волокна Международная конференция по проблемам химии, ее применению в промышленности и зеленым технологиям.18-19 апреляl 2025г. Наманган. 869-870 c

3. Шахидова Д.Н., Орзикулов Б.Т., Гафурова Д.А., Хайдарова С.Р.,

Мухамедиев М.Г. Полимерные сорбенты на основе полиакрилонитрила и полиэтиленполиамина // Матер. Респуб. научно прак. конф. «Современное состояние и перспективы развития коллоидной химии и нанохимии в Узбекистане» Ташкент, 24-25 ноября 2014 г. с. 73-74.

4. Schmidt, M. W., et al. (1993). General atomic and molecular electronic structure system. *Journal of Computational Chemistry*, 14(11), 1347–1363.

5. Kang, S. Y., et al. (2004). Adsorption of heavy metals using activated carbon prepared from peanut shell. *Journal of Environmental Science and Health*, 39(6), 1431–1444.

6. Wang, X., et al. (2011). Amidoxime-functionalized polymers for metal ion adsorption: A review. *Chemical Engineering Journal*, 210, 477–485.

7. Frenking, G., & Krapp, A. (2007). The nature of the bond in transition-metal complexes. *Journal of Computational Chemistry*, 28(1), 15–24.

Downloads

Published

2025-09-30