MATRITSALAR NAZARIYASINING ZAMONAVIY FAN VA TEXNIKA SOHALARIDAGI AMALIY TATBIQLARI

Authors

  • Ismoilova Zamira Tuxtayevna Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti, Oliy matematika va axborot texnologiyalari kafedrasi katta o’qituvchi Author

Keywords:

Matritsa nazariyasi, chiziqli algebra, teskari matrisa, determinant, algebraik to‘ldiruvchi, chiziqli tenglamalar tizimi, Leontyev modeli, grafik transformatsiyalar, kompyuter grafikasi, elektr zanjirlar, Kirxgof qonunlari, populyatsiya dinamikasi, biologik modellashtirish, iqtisodiy modellashtirish, tarmoqlararo bog‘liqlik, sun’iy intellekt, mashinaviy o‘rganish, tasvirni qayta ishlash, raqamli texnologiyalar, neyron tarmoqlar, kriptografiya, modellashtirish, tizim tahlili, fizik tizimlar, texnik tizimlar, real vaqtli transformatsiyalar, axborot texnologiyalari, algoritmik tahlil.

Abstract

Ushbu maqolada zamonaviy fan va texnikaning murakkab tizimlarini modellashtirishda matritsalar nazariyasining nazariy va amaliy ahamiyati yoritilgan. Matritsa chiziqli algebra fanining asosiy tushunchalaridan biri bo‘lib, u ko‘p o‘zgaruvchili tizimlar o‘rtasidagi bog‘liqliklarni strukturaviy tarzda ifodalash imkonini beradi. Maqolada matritsalar orqali chiziqli tenglamalar tizimlarini yechish, grafik transformatsiyalarni amalga oshirish, populyatsiyalar dinamikasini modellashtirish, elektr zanjirlarini tahlil qilish, hamda iqtisodiy tizimlarni Leontyev modeli asosida simulyatsiya qilish kabi real amaliy masalalar ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, matritsaning teskari ko‘rinishi va u bilan bog‘liq algebraik tushunchalarning fizik, texnik va kompyuter fanlaridagi roli tahlil etilgan. Tadqiqot natijalari matritsalar nazariyasining nafaqat nazariy asosga, balki turli fanlararo amaliyotda keng qo‘llanilish imkoniyatiga ega universal vosita ekanligini tasdiqlaydi.

References

1. Sh.R.Xurramov Oliy matematika (masalalar to’plami, nazorat topshiriqlari) 1-qism: o'quv qo'llanma, “Fan va texnologiya” Toshkent-2015 - 408 bet.

2. Karimov E., Meliboyev A., Islomov B. Oliy matematika. 1-qism. Toshkent: “Fan va texnologiya”, 2016. - 432 bet

3. A.R.Xashimov, Sh.Sh.Bobadjanov, G.S.Xujaniyozova “Iqtisodchilar uchun matematika” Darslik, “Iqtisod-Moliya”, Toshkent-2019, 571 bet.

Downloads

Published

2025-07-01