DIALEKTOLOGIYA VA DIALEKTOGRAFIYA (LEKSIKOGRAFIYA) SOHASINING O’RGANILISH TARIXI
Keywords:
o‘zbek dialektologiyasi, sheva, lahja, turkiy tillar, leksikografiya, fonetika, leksika, morfologiya.Abstract
Mazkur maqolada o‘zbek dialektologiyasi fanining mazmun-mohiyati, uning shakllanishiga ta’sir ko‘rsatgan tarixiy, ijtimoiy va geografik omillar tahlil qilinadi. O‘zbek tili turkiy tillar oilasiga mansub bo‘lib, turli hududlarda shakllangan shevalari bilan boy til tizimini hosil qilgani ta’kidlanadi. Shuningdek, shevalarning fonetik, leksik, grammatik xususiyatlari, ularni tadqiq etgan olimlarning hissasi hamda mustaqillik yillarida olib borilgan leksikografik ishlanmalar, xususan, “O‘zbek tilining izohli lug‘ati”ning yaratilishi haqida ma’lumotlar beriladi. Mamlakatda til siyosati, jumladan, “Davlat tili to‘g‘risida”gi qonun va Prezident murojaatnomasida ilgari surilgan g‘oyalar dialektologiya rivojiga ta’siri nuqtai nazaridan yoritiladi. Maqola davomida o‘zbek shevalarining o‘rganilishi, tasnifi va dolzarbligi, ularni XXI asrda chuqur ilmiy tadqiq qilish zarurligi asoslanadi.
References
1. Ashirboyev S. O‘zbek dialektologiyasi. O‘quv qo‘llanma. – Toshkent: Navro‘z, 2016. – B. 150.
2. Mahmadiyev Sh., T.J. Enazarov. O‘zbek dialektologiyasi. – Samarqand: SamDU nashri, 2021. – B. 263.
3. Mahmudov N. Tilimizning tilla sandig‘i. – Toshkent, 2012. – B. 152.
4. Madvaliyev A. Yangi lug‘atlar yaratish davr taqozosi. // O‘TA. 2006. №4. – B. 16.
5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. – Toshkent: O‘zbekiston, 2018. – B. 22.
6. O‘zbek tilining izohli lug‘ati. 5 jildli. – Toshkent: O‘zbekiston Milliy ensiklopediyasi, 2006. 1-jild. – B. 5.
