BIOLOGIK NAZORAT AGENTLARI SIFATIDA ENDOFIT MIKROORGANIZMLAR: O‘SIMLIK PATOGENLARIGA QARSHI HIMOYA MEXANIZMLARI VA AMALIY QO‘LLANILISHI
Keywords:
Endofit mikroorganizmlar, biologik nazorat agentlari, o‘simlik patogenlari, himoya mexanizmlari, hosil barqarorligi, agrobiotexnologiya, o‘simlik mikrobioti, stressga chidamlilik.Abstract
Ushbu maqolada endofit mikroorganizmlarning o‘simlik patogenlariga qarshi biologik nazorat agentlari sifatida roli, himoya mexanizmlari va amaliy qo‘llanilishi tahlil qilinadi. Endofitlar — o‘simliklarning ichki to‘qimalarida yashovchi mikroorganizmlar bo‘lib, hosil barqarorligini oshirish, stressga chidamlilikni kuchaytirish va patogenlarga qarshi himoya tizimini faollashtirish imkonini beradi. Maqolada endofitlar orqali biologik nazoratning mexanizmlari, laboratoriya va maydon sharoitida tadqiqot metodlari, dolzarbligi, mavjud muammolar va ularni hal qilish yo‘llari, ilmiy yangiliklar va O‘zbekiston sharoitida amaliy qo‘llanish istiqbollari ko‘rsatib o‘tiladi.
References
1. Hardoim P. R., van Overbeek L. S., van Elsas J. D. Properties of bacterial endophytes and their applications in plant disease management. FEMS Microbiology Ecology, 2008.
2. Compant S., Duffy B., Nowak J., Clément C., Barka E. A. Use of plant growth-promoting bacteria for biocontrol of plant diseases: principles, mechanisms of action, and future prospects. Applied and Environmental Microbiology, 2005.
3. Ryan R. P., Germaine K., Franks A., Ryan D. J., Dowling D. N. Bacterial endophytes: recent developments and applications. FEMS Microbiology Letters, 2008.
4. O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi ilmiy markazi. Endofit mikroorganizmlar va biologik nazorat agentlari bo‘yicha tadqiqotlar. Toshkent, 2022.
5. Tursunov F., Axmedov N. O‘simlik patogenlariga qarshi endofit mikroorganizmlardan foydalanish. Biotexnologiya va Qishloq xo‘jaligi, 2021, №3, 45–63.
6. Khalil A., et al. Endophytic microbes as potential biocontrol agents against plant pathogens. Frontiers in Plant Science, 2020.
7. Sobirov Sh., Qodirov P. Endofit mikroorganizmlar va o‘simlik immun tizimi. Fan va Texnologiya, 2021, №6, 55–72.
8. Rasulov A., Tursunova M. Agrobiotexnologiyada biologik nazorat agentlari: endofitlar yondashuvi. Fan va Ta’lim, 2020, №4, 22–40.
9. Abdullayev S. Transgen va endofitlar bilan biologik nazoratning qo‘llanilishi. Toshkent Davlat Agrar Universiteti, 2022.
10. O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi. Biologik nazorat agentlari va agrobiotexnologik yondashuvlar bo‘yicha milliy strategiya, Toshkent, 2023.
