ТАСАВВУФ МАКТАБЛАРИ ВА ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
Keywords:
Шарқ тасаввуфи тарихида бир қанча мактаблар ёки тариқатлар бўлган. Қуйида уларнинг моҳиятини қисқача баён қилишга ҳаракат қиламиз:Abstract
Сўфий” ва “тасаввуф” сўзларининг луғавий маънолари ҳақида турли хил фикрлар айтилганидек, уларнинг истилоҳий маъноси борасида ҳам турли қарашлар бор. “Қавоидут тасаввуф” китобида зикр қилинишича, машҳур тасаввуф шайхи Аҳмад Зарруқ (р.а.) икки мингга яқин таърифни келтирган. Уларнинг ҳаммаси “Аллоҳ таолога содиқ таважжуҳ” қилиш маъносидадир.[1] Чунки таважжуҳнинг кўринишлари кўпдир. Шундан ҳар бир кишининг тасаввуфи унинг рост таважжуҳидир. Тасаввуфда ислом билан амал қилиш лозим бўлади. Фиқҳсиз тасаввуф йўқдир. Зеро Аллоҳ таолонинг зоҳир ҳукмларини фақат фиқҳ билан танилади. Шунингдек тасаввуфсиз фиқҳ йўқдир. Зотан амал рост таважжуҳсиз қабул бўлмайди. Бири иккинчисисиз дуруст бўлмайди.
[1] Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Тасаввуф ҳақида тасаввур. - Тошкент: “Шарқ”, 2012. – Б 31.
References
1. Хожа Аҳмад Яссавий. Девони ҳикмат / Янги топилган намуналар. – Т.: Мовароуннаҳр , 2004.
2. Ислом энсиклопедияси. Давлат илмий нашриёти. 2004.
3. Йўлдошхўжаев. Ҳ. Тариқатчиликнинг замонавий кўринишлари. – Тошкент: Тошкент ислом университети нашриёт-матбаа бирлашмаси, 2010.
4. Комилов Н. Тасаввуф ва бадиий ижод. //Ёшлик. - Тошкент. 1991.
5. Комилов Н. Тасаввуф ёки комил инсон ахлоқи. - Тошкент: Ёзувчи, 1996.
6. Комилов Н. Тасаввуф. – Тошкент: Мовароуннаҳр, 2009.
7. Маҳмуд Асъад Жўшон. Тасаввуф ва гўзаллик. - Тошкент. Мовароуннаҳр, 2006.
8. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Ҳадис ва Ҳаёт: Зуҳд ва рақоиқлар. 36–жуз. – Тошкент: “Шарқ” нашриёт-матбаа акциядорлик компанияси бош таҳририяти, 2012.
9. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Зуҳд ва ҳаё. - Тошкент: “Ҳилол нашр”, 2015.
10. Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. Тасаввуф ҳақида тасаввур. – Т.: Мовароуннаҳр, 2004.
11. Ўткир Ҳасанбоев. Ўзбекистонда давлат ва дин муносабатлари: диний ташкилотлар, оқимлар, мафкуравий курашнинг долзарб йўналишлари. – Тошкент: Тошкент ислом университети, 2014.
12. Ҳомидий Ҳ. Тасаввуф алломалари. Масъул муҳаррир: Комилов Н. – Тошкент: “Шарқ”. – 2004.
13. Абу Абдурраҳмон Сулламий. “Тобақотус суфийя”. Al-mostafa.com, 2009.
14. Абул Мухсин Муҳаммад Боқир ибн Муҳаммад Али. Мақомати Ҳожа Баҳоуддин Нақшбанд. –Т.: Ёзувчи, 1993.