KIBERJINOYATCHILIKKA QARSHI KURASHNING HUQUQIY JIHATLARI
Keywords:
Kiberjinoyatchilik, huquqiy asoslar, kiberxavfsizlik, xalqaro hamkorlik, jinoyatchilik profilaktikasi, axborot texnologiyalari, qonunchilik.Abstract
Mazkur maqolada kiberjinoyatchilikka qarshi kurashda huquqiy jihatlarning dolzarbligi tahlil qilingan. Kiberjinoyatlar tobora ortib borayotgan zamonaviy davrda ularning oldini olish uchun huquqiy asoslarni mustahkamlash va takomillashtirish zarur. Maqola ushbu sohadagi xalqaro va milliy tajribalarni tahlil qilib, kiberjinoyatchilikka qarshi samarali kurashish yo‘llarini o‘rganadi.
References
1. United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). Comprehensive Study on Cybercrime. United Nations, 2013.
Ushbu keng ko'lamli tadqiqot kiberjinoyatchilikning turli mamlakatlardagi holati va ularni tartibga soluvchi qonunchilik haqida ma’lumot beradi.
Mavzuga oid bo‘limlar: 3–5-boblarda kiberjinoyatchilikning umumiy tasnifi va huquqiy choralar.
2. Budapest Convention on Cybercrime. Council of Europe, 2001.
Ushbu konvensiya xalqaro hamkorlik orqali kiberjinoyatchilikka qarshi kurashni huquqiy asosda qo‘llab-quvvatlaydi.
Muhim bo‘limlar: I va II bo'limlar xalqaro hamkorlik va jinoiy mas'uliyatga oid qoidalar.
3. National Institute of Standards and Technology (NIST). Framework for Improving Critical Infrastructure Cybersecurity. NIST, 2018.
Bu hujjat AQShdagi axborot xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha standartlarni o‘z ichiga oladi.
Qo‘llanishi kerak bo‘lgan sahifalar: 1–3-boblar, tashkilotlarda axborot xavfsizligini boshqarish.
4. Singer, P. W., & Friedman, A. Cybersecurity and Cyberwar: What Everyone Needs to Know. Oxford University Press, 2014.
Kitobda kiberxavfsizlik va kiberurush mavzulari oson tushunarli usulda yoritilgan.
Mavzuga mos bo‘limlar: I va II bo'limlar, axborot xavfsizligi asoslari va xalqaro siyosiy jihatlar.
5. International Telecommunication Union (ITU). Global Cybersecurity Index (GCI). ITU, 2020.
Davlatlarning kiberxavfsizlik sohasidagi tayyorgarligi va muammolari haqida statistik ma'lumotlar beradi.
Qo'llanishi mumkin bo'lgan sahifalar: Kiberxavfsizlik rivoji haqida III bo‘lim.
6. Clough, J. Principles of Cybercrime. Cambridge University Press, 2010.
Ushbu kitobda kiberjinoyatlarning asosiy huquqiy jihatlari va xalqaro qonunchilik haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Muhim sahifalar: II bobda xalqaro qonunlarga oid yondashuvlar.
7. Europol. Internet Organised Crime Threat Assessment (IOCTA). Europol, 2022.
Hisobotda kiberjinoyatchilik bilan bog‘liq asosiy tahdidlar va Yevropadagi tendensiyalar.
Muhokama uchun tavsiya etilgan bo‘limlar: 4-6-boblar, jinoiy faoliyat turlari.
8. Chertoff, M. Explaining Cybersecurity: The Evolution of the Cyber Threat. Georgetown University Press, 2018.
Bu kitobda kiber tahdidlar va xavfsizlik yondashuvlarining rivojlanish tarixi yoritilgan.
Mazmunli sahifalar: I va II bo‘limlar.
9. INTERPOL. (2022). Virtual Assets: Trends and Challenges in Cybercrime. INTERPOL Cybercrime Department. URL: https://www.interpol.int
Virtual aktivlar bilan bog‘liq kiberjinoyatlar va ularning oldini olish uchun xalqaro hamkorlik usullari.
