ELEKTR ENERGETIKASI TIZIMINI RAQAMLASHTIRISHDA AQLLI TARMOQLARNING AHAMIYATI.
Keywords:
Raqamlashtirish, aqlli tarmoqlar, elektr energetikasi, raqamli transformatsiya, sun’iy intellekt, IoT, Big Data, avtomatlashtirish, energetik samaradorlik, yashil iqtisodiyot.Abstract
Ushbu maqolada elektr energetikasi tizimini raqamlashtirish jarayonlari va aqlli tarmoqlarni (Smart Grids) joriy etishning nazariy hamda amaliy jihatlari tahlil qilinadi. Raqamli texnologiyalar asosida ishlab chiqilgan aqlli energetika tizimlari elektr energiyasining ishlab chiqarish, taqsimlash va iste’mol bosqichlarida samaradorlikni oshirish, yo‘qotishlarni kamaytirish va barqaror energiya ta’minotini ta’minlash imkonini beradi. Tadqiqotda “raqamli transformatsiya” konsepsiyasi, IoT (Internet of Things), Big Data, sun’iy intellekt va avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarining elektr energetikasidagi o‘rni chuqur tahlil qilinadi. Shuningdek, O‘zbekiston energetika tarmog‘ida aqlli tizimlarni joriy etish istiqbollari, texnik-iqtisodiy afzalliklari va raqamli infratuzilmani rivojlantirish yo‘nalishlari yoritilgan. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, energetika sohasining raqamlashtirilishi nafaqat samaradorlikni oshiradi, balki ekologik xavfsizlikni mustahkamlaydi va “yashil iqtisodiyot” konsepsiyasiga muvofiq energiya iste’molini optimallashtiradi.
References
1. Karimov, B. (2021). Raqamli iqtisodiyot sharoitida energetika sohasini modernizatsiyalash yo‘nalishlari. Toshkent: “Iqtisodiyot” nashriyoti.
2. Ministry of Energy of the Republic of Uzbekistan. (2022). Raqamli O‘zbekiston – 2030 strategiyasi doirasida energetika tizimini raqamlashtirish hisobotlari. Toshkent: Energetika vazirligi matbuot xizmati.
3. Ospanov, A., & Yuldashev, N. (2020). Energetika tarmoqlarida aqlli boshqaruv tizimlarini joriy etishning iqtisodiy samaradorligi. “Fan va texnika” jurnali, 4(7), 85–94.
4. Ahrens, M., & Madlener, R. (2022). Digital transformation in the energy sector: Smart grids, data analytics, and sustainability. Energy Policy, 164, 112–130.
5. Alahakoon, D., & Yu, X. (2016). Smart electricity meter data intelligence for future energy systems: A survey. IEEE Transactions on Industrial Informatics, 12(1), 425–436.
6. European Commission. (2020). Smart grids and meters in the EU energy transition. Brussels: European Union Publications.
7. Gielen, D., Boshell, F., Saygin, D., Bazilian, M., Wagner, N., & Gorini, R. (2019). The role of renewable energy in the global energy transformation. Energy Strategy Reviews, 24, 38–50.
