MILLIY G‘OYA, GLOBAL USLUB: O‘ZBEK PICHOQCHILIGI MODA DUNYOSIDA.
Keywords:
pchak, hunarmandchilik, moda, aksessuar dizayni, geografik ko‘rsatkich (GI), barqaror ishlab chiqarish, meros va innovatsiya.Abstract
Ushbu maqola o‘zbek pichoqchiligining estetik kodi va hunarmandchilik tilini global moda ekologiyasiga mos, xavfsiz va qonuniy yo‘l bilan qanday ko‘chirish mumkinligini tadqiq qiladi. Ipak yo‘li merosi, ustoz–shogird maktablari va zamonaviy dizayn industriyasi o‘rtasidagi “madaniy tarjima” jarayoni uch yo‘nalishda yoritiladi: (1) estetika va semantika — naqsh, muhr (stamp), material va siluetlarning modadagi ifodasi; (2) ishlab chiqarish va barqarorlik — “yashil ustaxona”, izchil sifat (proof-of-work), izchillik va kelib chiqishni (GI) ko‘rsatuvchi etiketlar; (3) bozor va siyosat — aksessuar va bezak kategoriyalarida (pichoqning o‘zi emas) ligallashtirilgan kollaboratsiyalar, e-commerce mikro-eksport, intellektual mulk va xavfsizlik me’yorlari. Aralash metodlar: ikonografik tahlil, yarim tuzilgan intervyular (ustalar va dizaynerlar), ijtimoiy tarmoqlarda kontent tahlili, hamda dizayn-prototiplari orqali material tajribalari keltiriladi. Natija — pichoqchilikning “ruhini” yo‘qotmasdan, global moda tilida o‘qiladigan kolleksiya va hamkorlik modeli.
References
• Entwistle, J. (2000). The fashioned body: Fashion, dress and modern social theory. Polity.
• Kawamura, Y. (2018). Fashion-ology: An introduction to fashion studies (2nd ed.). Bloomsbury.
• UNESCO. (n.d.). Silk Roads Programme: Uzbekistan. UNESCO Publishing.
• WIPO. (2021). Geographical indications—An introduction (2nd ed.). World Intellectual Property Organization.
