O‘ZBEK VA NEMIS XALQ OG‘ZAKI IJODI NAMUNALARIDA (QO‘SHIQ, SHE’R, AFSONA) BAYRAM TIMSOLLARI VA ULARNING LINGVOMADANIY TAHLILI
Keywords:
bayram timsollari, og‘zaki ijod, o‘zbek folklori, nemis folklori, lingvokultural tahlil, qo‘shiq, she’r, afsona, madaniy qadriyat, metaforaAbstract
Ushbu tadqiqotning maqsadi o‘zbek va nemis xalq og‘zaki ijodida (qo‘shiq, she’r, afsona) bayram timsollarini aniqlash va ularning lingvokultural xususiyatlarini tahlil qilishdir. Tadqiqot materiali sifatida Navro‘z, Boychechak va boshqa o‘zbek hamda Weihnachten, Ostern va yozgi bayramlar bilan bog‘liq nemis folklor namunalaridan foydalanildi. Tadqiqot metodlari sifatida lingvistik tahlil, madaniyatshunoslik yondashuvi va solishtirma tahlil qo‘llandi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, o‘zbek bayram timsollari tabiat, fasl o‘zgarishi va hayotiy voqealar bilan bog‘langan bo‘lsa, nemis timsollari ko‘proq diniy, tarixiy va mavsumiy an’analarga tayanadi. Tadqiqot bayram timsollarining xalq ongidagi ramziy ma’nosi, ijtimoiy va madaniy funksiyasini ochib beradi va ularning universal va milliy xususiyatlarini ko‘rsatadi.
References
1. Grimm J. Deutsche Sagen. – Berlin: Nicolai Verlag, 1850. – P. 1–320.
2. Hakimov M. O‘zbek folklorida afsona va bayram timsollari. – T.: Fan va Texnologiya, 2011. – B. 34–67.
3. Kluge R. Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache. – Berlin: Reimer, 1901. – P. 10–250.
4. Madvaliyev A. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi va bayram timsollari. – T.: Fan, 2010. – B. 45–78.
5. Mahmudov N. Og‘zaki ijod va madaniy qadriyatlar. – T.: Akademiya Nashriyoti, 2013. – B. 12–49.
6. Otamurodov S. O‘zbek xalq qo‘shiqlari va she’rlardagi ramzlar tahlili. – T.: Universitet Nashriyoti, 2017. – B. 66–101.
7. Quronov D. Navro‘z bayramining folklordagi ifodalanishi. – T.: Universitet Nashriyoti, 2012. – B. 23–56.
8. Safarov Sh. Bayram qo‘shiqlari va she’rlardagi metaforik tizimlar. – T.: Fan, 2015. – B. 50–82.
9. Von Humboldt W. Über die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues. – Berlin: Reimer, 1836. – P. 5–200.
