"HUQUQBUZARLIKLAR PROFILAKTIKASIDA PROFILAKTIK SUHBAT QILINADIGAN HUQUQBUZARLIKLAR PROFILAKTIKASI OBYEKTLARI VA SHAXSLAR TOIFALARI BILAN ISHLASHNI TAKOMILLASHTIRISH"
Keywords:
Huquqbuzarliklar, profilaktik suhbat, individual profilaktika, huquqbuzarlik profilaktikasi obyektlari, xavf guruhi, psixologik yondashuv, monitoring, deviant xulq, yoshlar psixologiyasi, raqamli texnologiyalar.Abstract
Mazkur maqolada huquqbuzarliklarning oldini olishda profilaktik suhbatlarning tutgan o‘rni, ushbu suhbatlar kimlar bilan olib borilishi va ularni tashkil qilishning samarali usullari tahlil qilinadi. Muallif zamonaviy jamiyatda qonuniylikni ta’minlash, fuqarolik mas’uliyatini oshirish, yoshlar va xavf guruhiga kiruvchi shaxslar bilan ishlashda individual va kompleks yondashuvlarning dolzarbligini asoslab beradi. Maqolada profilaktik suhbatlarning asosiy maqsadi — huquqbuzarlikka moyil bo‘lgan shaxslarning xatti-harakatlaridagi salbiy omillarni aniqlash, ularni ogohlantirish va qonuniy yo‘lga qaytarish ekani ko‘rsatib o‘tiladi. Shu bilan birga, suhbat o‘tkaziladigan shaxslar toifasi aniq tavsiflanadi: ilgari huquqbuzarlik sodir etgan, ijtimoiy xavfli muhitda bo‘lgan, probatsiya nazoratida yoki voyaga yetmaganlar orasida huquqbuzarlikka moyilligi aniqlangan shaxslar. Maqolada yoshlar psixologiyasi, deviant xulq-atvor va ijtimoiy muhitning ta’siri alohida yoritilib, huquqbuzarliklarning oldini olishda ruhiy salomatlikka e’tibor qaratish lozimligi alohida qayd etilgan.
References
1.O‘zbekiston Respublikasi Ichki Ishlar Vazirligi (2021). "Jinoyatlarni oldini olish va profilaktik ishlarga doir asosiy yo‘nalishlar". Tashkiliy hisobotlar va statistik tahlillar. Toshkent: O‘zIIV.
2.Abduqodirov, I. (2019). "Profilaktik suhbatlarning samaradorligini oshirishda psixologik yondashuv". Huquqni muhofaza qilish organlarida ishlash jurnali, 12(4), 24–30.
3.Yuldashev, T. (2020). "O‘smirlar jinoyatchiligi va unga qarshi kurash usullari". O‘zbekiston Respublikasi Yuridik Akademiyasi ilmiy jurnali, 6(2), 45–58.
4.Bekmurodov, S., & Abdurahmonov, A. (2022). "Huquqbuzarliklarning oldini olishda profilaktik suhbatlarning roli". Xalq ta'limi va ijtimoiy himoya sohalarida profilaktika konferensiya materiallari. Toshkent: O‘zDTM.
5.Vazirov, B. (2021). "Jinoyatlarni oldini olishda innovatsion yondashuvlar va texnologiyalar". O‘zbekiston huquqshunoslik akademiyasi ilmiy-ommaviy jurnali, 3(1), 10–18.
6.Zaynullayev, M. (2018). "Ichki ishlar organlarining profilaktik ishlari: Muammolar va istiqbollar". Jinoyatchilikni oldini olish bo‘yicha ilmiy-amaliy tadqiqotlar, 15(1), 89–94.
7.Mukhtorov, A. (2022). "Profilaktik suhbatlar orqali jinoyatchilikni oldini olish". Jinoyatchilik va huquqni muhofaza qilish organlari jurnali, 21(2), 75–80.
8.Nazarov, Sh. (2017). "Samarali profilaktik suhbatlar o‘tkazishning psixologik tamoyillari". Psixologiya va huquq jurnali, 5(3), 58–64.
9.Sultonov, D. (2021). "Jinoyatlarni oldini olishda jamoat va huquqni muhofaza qiluvchi organlar o‘rtasidagi hamkorlik". Jamoatchilik xavfsizligi jurnali, 2(4), 13–22.
10.IIV Akademiyasi o‘quv-metodik qo‘llanmalari.
11.“Huquqiy madaniyatni yuksaltirish asoslari” – T.: Adolat, 2020.
12.Psixologik profilaktika metodikasi – Nizomiy nomidagi TDIU, 2021.Ommaviy axborot vositalaridagi maqolalar (gazeta.uz, norma.uz va boshqalar).
